شناخت سیستم‌عامل شبک

سیستم‌عامل شبکه (NOS) نرم‌افزاری تخصصی برای مدیریت و ارائهٔ خدمات در محیط شبکه است. این خدمات شامل اشتراک‌گذاری فایل و برنامه، سرویس‌های وب، احراز هویت، کنترل دسترسی و مدیریت منابع می‌شود. نمونه‌های برجستهٔ NOS شامل Windows Server، Linux Server و macOS Server هستند که هر یک خدمات جامع شبکه‌ای ارائه می‌دهند.

NOSWindows ServerLinux Server

~2 min read • Updated Dec 15, 2025

1. تعریف و نقش سیستم‌عامل شبکه


NOS مدیریت خدماتی مانند اشتراک‌گذاری فایل، احراز هویت، کنترل دسترسی و مدیریت منابع را بر عهده دارد. این سیستم پایهٔ اصلی عملکرد سرورهاست و امکان کنترل متمرکز منابع شبکه و تعاملات کلاینت-سرور را فراهم می‌کند. نمونه‌های مهم شامل Windows Server 2025، Linux Server و macOS Server هستند.


2. Windows Server overview


Windows Server از سال 1993 تاکنون تکامل یافته و به یکی از ستون‌های اصلی محصولات مایکروسافت تبدیل شده است. نسخه‌هایی مانند Windows Server 2008 (با معرفی Server Core و Hyper-V) و Windows Server 2016 (با پشتیبانی از Cloud Integration) نشان‌دهندهٔ انعطاف‌پذیری آن هستند. فایل‌سیستم اصلی NTFS است و از نسخه 2012، ReFS نیز برای پایگاه‌های داده معرفی شد.


نمونه فرمان:

Get-Volume -FileSystemLabel NTFS

3. Linux Server overview


Linux توسط لینوس توروالدز توسعه یافت و به دلیل متن‌باز بودن و مجوز GPL به سرعت محبوب شد. توزیع‌هایی مانند Ubuntu Server به دلیل امنیت و مقیاس‌پذیری بالا در میزبانی وب‌سرورها و ابررایانه‌ها کاربرد دارند.


نمونه فرمان:

sudo apt install ubuntu-server

4. macOS Server overview


macOS Server با اکوسیستم اپل یکپارچه است و بر پایهٔ Unix ساخته شده است. این سیستم‌عامل اکنون فقط بر روی معماری 64 بیتی اجرا می‌شود. با وجود سهم کمتر در بازار، همچنان در محیط‌های خاص کاربرد دارد.


5. Windows Server eras overview


تکامل Windows Server در چهار دوره رخ داده است:


  • دوره عمومی (1996–2000): Windows NT Server 3.5، NT Server 4.0
  • دوره سازمانی (2000–2008): Windows 2000 Server، Windows Server 2003
  • دوره دیتاسنتر (2009–2013): Windows Server 2008، Windows Server 2012
  • دوره ابری (2016–اکنون): Windows Server 2016، 2019، 2022، 2025

نتیجه‌گیری


شناخت NOS برای مدیریت شبکه‌های مدرن ضروری است. هر یک از Windows Server، Linux Server و macOS Server نقاط قوت خاص خود را دارند. تکامل Windows Server نشان‌دهندهٔ توانایی آن در پاسخ به نیازهای متغیر و حرکت به سوی راهکارهای ابری است.


Written & researched by Dr. Shahin Siami