Dictionary vs. List vs. Tuple in Python

۱. تعریف و سینتکس

نوع	نحو تعریف	ساختار
لیست	[1, "apple", True]	ترتیب‌دار و قابل‌تغییر
تاپل	(1, "apple", True)	ترتیب‌دار و غیرقابل‌تغییر
دیکشنری	{"name": "Ali", "age": 30}	نگاشت کلید–مقدار

۲. مقایسه عملکردی

ویژگی	لیست	تاپل	دیکشنری
قابلیت تغییر (Mutability)	✅ قابل‌تغییر	❌ غیرقابل‌تغییر	✅ قابل‌تغییر
نوع دسترسی	بر اساس اندیس (0،1،...)	بر اساس اندیس	بر اساس کلید منحصربه‌فرد
حفظ ترتیب	✅ حفظ می‌شود	✅ حفظ می‌شود	✅ از نسخه ۳.۷ به بعد
مقادیر تکراری	✅ مجاز	✅ مجاز	کلید: ❌ / مقدار: ✅ مجاز
کاربردها	مجموعه‌های دینامیک	داده‌های ثابت و گروهی	نگاشت و جست‌وجوی سریع

۳. نمونه‌هایی از دسترسی

# لیست
my_list = ["apple", "banana", "cherry"]
print(my_list[0])      # خروجی: 'apple'

# تاپل
my_tuple = ("apple", "banana", "cherry")
print(my_tuple[1])     # خروجی: 'banana'

# دیکشنری
my_dict = {"fruit1": "apple", "fruit2": "banana"}
print(my_dict["fruit2"])  # خروجی: 'banana'

۴. چه زمانی از کدام نوع استفاده کنیم؟

• لیست‌ها: زمانی که مجموعه‌ای منعطف دارید که نیاز به افزودن یا تغییر دارد.
• تاپل‌ها: برای گروه‌بندی داده‌های ثابت مانند مختصات یا ثابت‌های برنامه.
• دیکشنری‌ها: زمانی که به نگاشت سریع بین کلید و مقدار نیاز دارید — مثل مشخصات کاربر یا تنظیمات برنامه.

نتیجه‌گیری

شناخت تفاوت بین لیست، تاپل و دیکشنری منجر به نوشتن کدی پاک‌تر، سریع‌تر و قابل نگهداری‌تر در پایتون می‌شود. استفادهٔ صحیح از هر ساختار داده باعث بهره‌وری بهتر در پروژه‌های واقعی خواهد شد.