~2 min read • Updated Aug 27, 2025
لیستها، تاپلها و دیکشنریها ساختارهای کلیدی برای ذخیره و مدیریت دادهها در پایتون هستند.
هر کدام ویژگیهای خاصی دارند که در موقعیتهای مختلف قابل استفادهاند؛ از مجموعههای ترتیبی تا دادههای نگاشتی.
مقایسه ساختار و تعریف هر نوع دادهای
جدول تفاوتهای عملکردی
نمونه کاربردی و تفاوت در دسترسی به دادهها html
نتیجهگیری هر یک از این ساختارها برای هدف خاصی طراحی شدهاند:
اگر به مجموعهای قابل تغییر و پیمایش نیاز دارید، لیست بهترین گزینه است.
اگر دادهها باید ثابت بمانند، از تاپل استفاده کنید.
هر کدام ویژگیهای خاصی دارند که در موقعیتهای مختلف قابل استفادهاند؛ از مجموعههای ترتیبی تا دادههای نگاشتی.
مقایسه ساختار و تعریف هر نوع دادهای
| نوع داده | نمونه تعریف | نحوه ساختار |
|---|---|---|
| لیست | [1, "apple", True] | ترتیبدار، قابلتغییر |
| تاپل | (1, "apple", True) | ترتیبدار، غیرقابلتغییر |
| دیکشنری | {"name": "Ali", "age": 30} | نگاشتی، بر پایهٔ کلید–مقدار |
جدول تفاوتهای عملکردی
| ویژگی | لیست | تاپل | دیکشنری |
|---|---|---|---|
| قابلیت تغییر (Mutable) | ✅ | ❌ | ✅ |
| نوع ایندکسدهی | عدد (۰،۱،۲,...) | عدد | کلید سفارشی |
| قابلیت مرتبسازی | ✅ (sort) | ❌ (باید تبدیل شود) | ❌ مستقیم امکانپذیر نیست |
| حفظ ترتیب درج | ✅ | ✅ | ✅ (از نسخه ۳.۷ به بعد) |
| قابلیت تودرتو بودن | ✅ | ✅ | ✅ |
| کاربرد معمول | ذخیره و پردازش توالی داده | دادههای ثابت و امن | مدیریت اطلاعات نگاشتی (مانند پروفایل) |
نمونه کاربردی و تفاوت در دسترسی به دادهها html
my_list = ["apple", "banana", "cherry"]
my_tuple = ("apple", "banana", "cherry")
my_dict = {"fruit1": "apple", "fruit2": "banana"}
print(my_list[0]) # دسترسی با ایندکس عددی
print(my_tuple[1]) # مانند لیست، اما غیرقابل تغییر
print(my_dict["fruit2"])# دسترسی با کلید
نتیجهگیری هر یک از این ساختارها برای هدف خاصی طراحی شدهاند:
اگر به مجموعهای قابل تغییر و پیمایش نیاز دارید، لیست بهترین گزینه است.
اگر دادهها باید ثابت بمانند، از تاپل استفاده کنید.
Written & researched by Dr. Shahin Siami