مقدمه ای بر خط فرمان لینوکس

در لینوکس، حفظ امنیت داده‌ها با پشتیبان‌گیری و سازمان‌دهی مناسب فایل‌ها از اصول مهم مدیریت سیستم‌هاست. در این مقاله به ابزارهای فشرده‌سازی، بایگانی و همگام‌سازی فایل‌ها می‌پردازیم که شامل gzip، bzip2، tar، zip و rsync هستند.

فشرده‌سازی فایل‌ها

فشرده‌سازی باعث کاهش حجم فایل‌ها می‌شود و در لینوکس معمولاً به‌صورت بدون‌اتلاف داده انجام می‌گیرد.

gzip

gzip foo.txt
gunzip foo.txt.gz

گزینه‌های مهم gzip:

گزینه	شرح
-c / --stdout	خروجی روی استاندارد، حفظ فایل اصلی
-d / --decompress	بازکردن فشرده‌سازی
-r / --recursive	فشرده‌سازی پوشه‌ها به صورت بازگشتی
-t / --test	تست سلامت فایل فشرده
-#	تعیین سطح فشرده‌سازی (۱ تا ۹)

bzip2

bzip2 foo.txt
bunzip2 foo.txt.bz2

از نظر فشرده‌سازی بهتر از gzip عمل می‌کند ولی سرعت کمتری دارد.

بایگانی فایل‌ها

بایگانی به معنای جمع‌آوری فایل‌های متعدد در یک فایل واحد است.

tar

tar cf archive.tar playground
tar xf archive.tar

حالت‌های رایج:

حالت	توضیح
c	ایجاد بایگانی
x	استخراج محتویات
r	افزودن فایل‌ها به بایگانی
t	لیست کردن محتویات بایگانی

ساخت بایگانی فشرده

tar czf archive.tgz playground
tar cjf archive.tbz playground

استخراج فایل‌های خاص با wildcards

tar xf archive.tar --wildcards '*/file-A'

ارسال از طریق ssh

ssh remote-sys 'tar cf - Documents' | tar xf -

zip

zip -r archive.zip playground
unzip archive.zip

zip برای سازگاری با ویندوز مناسب‌تر است ولی در لینوکس کمتر رایج است.

همگام‌سازی فایل‌ها

rsync

rsync -av source destination

تنها تفاوت‌ها را منتقل می‌کند و عملکرد بهتری نسبت به کپی معمولی دارد.

مثال‌های rsync

• همگام‌سازی محلی:
  

  rsync -av playground backup_folder

• همگام‌سازی شبکه‌ای با ssh:
  

  rsync -av --delete --rsh=ssh /etc /home /usr/local remote-sys:/backup

• همگام‌سازی با سرور rsync:
  

  rsync -av rsync://archive.linux.duke.edu/... fedora-devel

نتیجه‌گیری

ابزارهایی مانند gzip، bzip2، tar، zip و rsync امکانات کاملی برای فشرده‌سازی، بایگانی و پشتیبان‌گیری در لینوکس فراهم می‌کنند. ترکیب این ابزارها با ابزارهایی مثل find و ssh می‌تواند مدیریت داده‌ها را سریع، امن و قابل انتقال کند.