بررسی دستور bmon در لینوکس؛ مانیتورینگ تعاملی

۱. bmon چیست؟

bmon یک ابزار گرافیکی تحت ترمینال است که نرخ انتقال داده در رابط‌های شبکه را در زمان واقعی نشان می‌دهد. این ابزار از آمارهای کلاس Netlink استفاده کرده و اطلاعات ورودی/خروجی (Rx/Tx) را همراه با گراف نمایش می‌دهد.

۲. نصب bmon در لینوکس

در اکثر توزیع‌ها قابل نصب است:

sudo apt install bmon          # Debian / Ubuntu

sudo yum install bmon          # CentOS / RHEL

sudo pacman -S bmon            # Arch Linux

۳. اجرای اولیه

برای اجرای ساده:

bmon

همهٔ رابط‌های موجود به‌صورت لیست نشان داده شده و با کلیدهای جهت‌نما قابل انتخاب هستند.

۴. کلیدهای تعاملی در محیط bmon

کلید	عملکرد
← → ↑ ↓	انتخاب و جابجایی بین رابط‌ها
q	خروج از برنامه
g	نمایش یا مخفی‌سازی گراف‌ها
d	نمایش جزئیات آماری
r	بازخوانی لیست رابط‌ها

۵. گزینه‌های اجرای کاربردی

• -p: نمایش فقط یک یا چند رابط

bmon -p eth0,wlan0

• -r: عدم نمایش گراف، فقط آمار خام

bmon -r

• -b: اجرای به‌صورت batch بدون رابط تعاملی

bmon -b -p eth0

• -o: تعیین خروجی سفارشی (مثلاً json یا null)

bmon -o json -p eth0

۶. تحلیل داده‌ها

در بخش آماری، ستون‌هایی مانند:

• rx: میزان دریافت (ورودی)
• tx: میزان ارسال (خروجی)
• pps: تعداد بسته‌ها در ثانیه
• errors/drops: تعداد خطاها یا حذف‌ها

۷. کاربردهای عملی

• مانیتورینگ ترافیک سرورهای چند‌گانه
• تحلیل سرعت اتصال در هنگام تست یا انتقال فایل‌ها
• نمایش لحظه‌ای و جمع‌آوری داده در اسکریپت‌های پایش
• تشخیص رفتارهای غیرعادی در حجم ورودی/خروجی

۸. نکات امنیتی و عملکردی

• برای دسترسی به رابط‌های سطح پایین ممکن است نیاز به sudo باشد
• در حالت -b می‌توان از خروجی در cron یا لاگ‌های مانیتورینگ استفاده کرد
• پشتیبانی از خروجی‌های مانند json امکان ثبت و تحلیل داده‌ها را فراهم می‌کند

۹. نتیجه‌گیری

bmon ابزاری ساده، سریع و مؤثر برای مشاهدهٔ نرخ انتقال شبکه در لینوکس است. با محیط گرافیکی زیبا در ترمینال و قابلیت سفارشی‌سازی بالا، این ابزار برای مانیتورینگ روزانه، اسکریپت‌نویسی و بررسی پایداری شبکه بسیار مناسب است. تسلط بر کلیدها و سوییچ‌ها، قدرت تحلیل لحظه‌ای را برای مدیران سیستم فراهم می‌کند.