~2 min read • Updated Jul 18, 2025
مقدمه
در لینوکس، بسیاری از فایلهای سیستم مانند تنظیمات و اسکریپتها بهصورت متنی ذخیره شدهاند. دستور less روشی مؤثر و بیخطر برای مشاهدهٔ این فایلها در محیط ترمینال فراهم میکند، بدون نیاز به ویرایش یا اجرای آنها.
استفاده از دستور less
دستور less فایل متنی را بهصورت صفحهبهصفحه نمایش میدهد و ناوبری آسانتری نسبت به ابزارهای قدیمیتر دارد.
less filenameمثال برای مشاهدهٔ اطلاعات کاربران:
less /etc/passwdبرای خروج کافی است کلید q را فشار دهید.
فایل متنی چیست؟
فایلهای متنی ساختار سادهای دارند؛ هر کاراکتر به عدد خاصی (مانند کد ASCII) نگاشت میشود. این فایلها فاقد عناصر قالببندی هستند و تنها شامل کاراکترها، فاصلهها، تب و شکست خطوطاند. همین سادگی باعث میشود خواندن و ویرایش تنظیمات سیستم در لینوکس آسان باشد.
ناوبری با less
میانبرهای مفید هنگام استفاده از less:
| دستور | عملکرد |
|---|---|
Page Up / b | حرکت یک صفحه به عقب |
Page Down / Space | حرکت یک صفحه به جلو |
| ↑ | حرکت یک خط به بالا |
| ↓ | حرکت یک خط به پایین |
G | پرش به انتهای فایل |
1G / g | پرش به ابتدای فایل |
/عبارت | جستوجوی عبارت خاص |
n | یافتن مورد بعدی از جستوجوی قبلی |
h | نمایش راهنمای دستور |
q | خروج از less |
چرا less بهتر از more است؟
دستور less بهعنوان جایگزینی برای more طراحی شده که تنها امکان حرکت به جلو داشت. less علاوهبر حرکت دوطرفه، قابلیت جستوجو، راهنما و تعامل بهتر با فایلهای بزرگ را فراهم میکند. این ویژگیها الهامبخش جملهٔ معروف در یونیکس شد:
"Less is more!"
نتیجهگیری
دستور less ابزاری اساسی در لینوکس برای مشاهدهٔ فایلهای متنی است، بهویژه فایلهای پیکربندی سیستم. با قابلیتهای ناوبری روان، جستوجو و کاربرپسند بودن، از دیگر ابزارهای سنتی پیشی گرفته و ابزار منتخب کاربران حرفهای ترمینال است.
Written & researched by Dr. Shahin Siami