مقدمه ای بر خط فرمان لینوکس

لینوکس در زمینه شبکه‌ بی‌رقیب است—از فایروال‌ها و سرورهای DNS گرفته تا اتصال‌های امن از راه دور. این مقاله ابزارهای اصلی خط فرمان را معرفی می‌کند که برای پایش اتصال، انتقال داده و کنترل سیستم‌های شبکه‌ای ضروری هستند.

پایش و بررسی شبکه

ping

دستور ping با ارسال بسته‌های ICMP برای بررسی اتصال به یک میزبان استفاده می‌شود:

ping linuxcommand.org

اگر خطای بسته صفر باشد، اتصال سالم است. گاهی دیوارهای آتش بسته‌های ICMP را بلاک می‌کنند.

traceroute

traceroute مسیر طی‌شده‌ی بسته‌ها تا مقصد را نمایش می‌دهد:

traceroute slashdot.org

هر خط نماینده‌ی یک روتر است. علامت * یعنی پاسخ دریافت نشده و شاید با گزینه‌های -T یا -I حل شود.

ip

ip جایگزین مدرن ifconfig است و برای مدیریت رابط‌ها به‌کار می‌رود:

ip a

اگر حالت UP فعال باشد و IP معتبر در بخش inet دیده شود، یعنی اتصال برقرار است.

netstat

netstat اطلاعات مربوط به رابط‌ها و جدول‌های مسیریابی را نشان می‌دهد:

netstat -ie
netstat -r

برای مشاهده‌ی دروازه پیش‌فرض و شبکه محلی بسیار کاربردی است.

انتقال فایل از طریق شبکه

ftp

ftp فایل‌ها را با استفاده از پروتکل FTP جابه‌جا می‌کند. چون رمزنگاری ندارد، فقط برای سرورهای عمومی توصیه می‌شود:

ftp fileserver
lcd Desktop
get ubuntu.iso

بهتر است از lftp به‌جای آن استفاده شود؛ چون از HTTP و ویژگی‌های پیشرفته پشتیبانی می‌کند.

wget

wget فایل‌ها را از وب‌سرورها یا FTP به‌صورت غیراحضاری دانلود می‌کند:

wget http://linuxcommand.org/index.php

امکان دانلود بازگشتی، اجرای پس‌زمینه و ادامه دانلودهای ناقص دارد.

ارتباط امن با SSH

ssh

ssh پروتکل امن ارتباط از راه دور است:

ssh remote-sys
ssh bob@remote-sys

برای اجرای فرمان از راه دور:

ssh remote-sys 'ls -la'

تونل SSH

برای اجرای برنامه‌های گرافیکی از راه دور:

ssh -X remote-sys xload

اگر جواب نداد، از -Y استفاده کن.

scp و sftp

scp فایل‌ها را با SSH منتقل می‌کند:

scp remote-sys:document.txt .

sftp رابطی شبیه FTP ولی امن ارائه می‌دهد:

sftp remote-sys
get file.iso

SSH روی ویندوز

برنامه PuTTY برای ارتباط SSH و انتقال فایل در ویندوز مناسب است:

www.chiark.greenend.org.uk/~sgtatham/putty/

نتیجه‌گیری

ابزارهای شبکه لینوکس مانند ping، traceroute، ip، netstat، wget و ssh توانایی بالا و دقت زیادی برای پایش، انتقال فایل و ارتباط امن ارائه می‌دهند. تسلط بر این ابزارها مدیریت حرفه‌ای شبکه را ساده و امن می‌کند.