دستور netstat

۱. netstat چیست؟

دستور netstat (مخفف network statistics) اطلاعاتی دربارهٔ اتصالات شبکه، وضعیت پورت‌ها، فرآیندهای مرتبط با socket و آمار پروتکل‌هایی مانند TCP، UDP و ICMP ارائه می‌دهد. این ابزار بخشی از بستهٔ net-tools است و در توزیع‌های جدید ممکن است با ابزار ss جایگزین شده باشد.

۲. نصب netstat در لینوکس

در صورت نصب نبودن، از دستور زیر استفاده کنید:

sudo apt install net-tools      # Debian / Ubuntu

sudo yum install net-tools      # CentOS / RHEL

۳. ساختار پایه‌ای فرمان

netstat [options]

مثال ابتدایی برای نمایش اتصالات فعال:

netstat -tuln

۴. سوئیچ‌های مهم netstat

سوئیچ	توضیح	مثال
-t	نمایش اتصالات TCP	`netstat -t`
-u	نمایش اتصالات UDP	`netstat -u`
-l	نمایش پورت‌هایی که در حالت گوش دادن هستند	`netstat -l`
-n	عدم تبدیل آدرس‌ها به نام دامنه	`netstat -n`
-p	نمایش PID و نام برنامه استفاده‌کننده از پورت	`sudo netstat -p`
-a	نمایش تمام اتصالات و پورت‌ها	`netstat -a`
-r	نمایش جدول مسیریابی شبکه	`netstat -r`
-s	نمایش آمار پروتکل‌ها	`netstat -s`

۵. ترکیب چند سوئیچ کاربردی

برای مشاهدهٔ پورت‌های گوش‌دهنده به‌صورت دقیق:

netstat -tulnp

خروجی نمونه:


Proto Recv-Q Send-Q Local Address   Foreign Address State    PID/Program name
tcp   0      0 127.0.0.1:3306       0.0.0.0:*       LISTEN   1234/mysqld

۶. جایگزین مدرن: دستور ss

در توزیع‌های جدید لینوکس، ابزار ss جایگزین netstat شده و بسیار سریع‌تر و دقیق‌تر است:

ss -tuln

ss -p

۷. نکات امنیتی و کاربردی

نمایش PID و نام سرویس برای مانیتورینگ سرور بسیار مفید است
بررسی باز بودن پورت‌ها کمک به عیب‌یابی فایروال و NAT می‌کند
عدم استفاده از سوئیچ -n ممکن است باعث کندی در تبدیل نام دامنه شود

۸. نتیجه‌گیری

netstat ابزاری مهم برای تحلیل شبکه، بررسی سرویس‌ها، و شناسایی پورت‌های فعال در لینوکس است. با ترکیب سوئیچ‌های کاربردی، می‌توان اطلاعات دقیق‌تری دربارهٔ وضعیت اتصال سیستم به دست آورد. با وجود ابزارهای جدید مانند ss، شناخت netstat همچنان برای پشتیبانی از سیستم‌های قدیمی و درک مفاهیم پایهٔ شبکه ارزشمند است.