~1 دقیقه مطالعه • بروزرسانی ۲۵ شهریور ۱۴۰۴
نوشته و پژوهش شده توسط دکتر شاهین صیامی
زیرمقالات
دستور پینگ در لینوکس: سنجش اتصال شبکه با بررسی سوییچهای کلیدی
دستور ping ابزاری پرکاربرد در لینوکس برای سنجش دسترسی و کیفیت اتصال به یک آدرس شبکه است. این ابزار با ارسال بستههای ICMP Echo Request به مقصد و دریافت پاسخ (Echo Reply) اطلاعاتی دربارهٔ تأخیر، ازدسترفتن بستهها و وضعیت اتصال ارائه میدهد. مقالهٔ پیشِ رو، کاربردهای عمومی پینگ، سوییچهای مهم، مثالها و نکات تحلیل عملکرد را بررسی میکند.
دستور traceroute
دستور traceroute ابزاری قدرتمند در لینوکس برای ردیابی مسیر بستههای شبکه از مبدا به مقصد است. این دستور با ارسال بستههایی با TTL متغیر، لیستی از گرهها یا روترهایی که در مسیر عبور میکنند را نمایش میدهد. این مقاله مفهوم traceroute، سوئیچهای مهم، نحوهٔ اجرا و تحلیل خروجی را بررسی کرده و مثالهایی کاربردی برای عیبیابی شبکه ارائه میدهد.
تحلیل مسیر و تاخیر شبکه با دستور mtr
دستور mtr در لینوکس ابزاری ترکیبی از ping و traceroute است که بهصورت تعاملی وضعیت مسیر شبکه از مبدا به مقصد را بررسی میکند. این ابزار، اطلاعات دقیقتری از میزان تأخیر، ازدسترفتن بستهها، و پایداری اتصال در طول مسیر فراهم میسازد. در این مقاله، نصب، نحوهٔ اجرا، سوییچهای مهم، تحلیل خروجی، و کاربردهای mtr در عیبیابی شبکه بررسی میشود.
IP و دستور ip در لینوکس
در سیستمعامل لینوکس، آدرسهای IP هویت دستگاهها در شبکه را مشخص میکنند و ابزار قدرتمندی مثل دستور ip برای مشاهده و مدیریت تنظیمات شبکه استفاده میشود. این مقاله به معرفی آدرس IP، بررسی دستور ip و جایگزینی آن با ifconfig، سوییچهای مهم، مثالهای کاربردی، و تفاوت میان IPv4 و IPv6 میپردازد.
دستور netstat
دستور netstat یکی از ابزارهای خط فرمان در لینوکس برای نمایش اتصالات شبکه، جدولهای مسیریابی، وضعیت پورتها، و آمار پروتکلهاست. این ابزار بهویژه برای بررسی فعالیتهای شبکه، باز بودن پورتها، و تشخیص فرآیندهایی که از ارتباطهای TCP یا UDP استفاده میکنند کاربرد دارد. در این مقاله، ساختار فرمان، سوییچهای مهم، تحلیل خروجی، و جایگزینهای مدرن آن مانند ss بررسی میشوند.
دستور ss
دستور ss یکی از ابزارهای قدرتمند خط فرمان در لینوکس برای مشاهدهٔ سوکتهای شبکه، وضعیت اتصالات TCP/UDP، پورتهای گوشدهنده، و اطلاعات فرآیندهای مرتبط با ارتباط شبکه است. این ابزار جایگزین سریعتر و مدرنتر netstat بوده و برای بررسی عملکرد شبکه و مانیتورینگ لحظهای استفاده میشود. در این مقاله به معرفی ss، سوییچهای کاربردی، نمونههای عملی و نکات امنیتی پرداخته میشود.
دستور iftop
دستور iftop ابزاری گرافیکی تحت ترمینال در لینوکس برای بررسی لحظهای مصرف پهنای باند شبکه است. برخلاف ابزارهایی مانند top که منابع سیستم را مانیتور میکنند، iftop بر روی تبادل داده در کارت شبکه متمرکز بوده و نمایش واضحی از آدرسهای IP فعال، حجم ورودی و خروجی، و مجموع مصرف پهنای باند فراهم میکند. در این مقاله نحوهٔ نصب، اجرا، کلیدهای کنترلی و کاربردهای iftop بررسی میشود.
بررسی دستور bmon در لینوکس؛ مانیتورینگ تعاملی
دستور bmon (Bandwidth Monitor) یک ابزار تعاملی و سبکوزن برای مانیتورینگ نرخ انتقال شبکه در لینوکس است. با نمایش گرافهای زنده، آمارهای تفکیکی، و پشتیبانی از چند رابط، این ابزار انتخابی مناسب برای بررسی عملکرد شبکه بهصورت بصری و لحظهای است. مقالهٔ حاضر شامل نصب، اجرا، کلیدهای کنترلی، گزینههای تنظیم و کاربردهای عملی bmon است.
دستور dig
دستور dig در لینوکس یکی از ابزارهای مهم برای بررسی وضعیت دامنهها، تحلیل پاسخهای DNS، و عیبیابی در شبکههای مبتنی بر نام دامنه است. این ابزار بهصورت خط فرمان اجرا شده و پاسخهای دقیق، ساختاریافته و قابل تحلیل از سرورهای DNS برمیگرداند. این مقاله به نصب، ساختار فرمان، انواع درخواستها، سوئیچهای مهم، و نمونههای عملی از کاربرد dig میپردازد.
بررسی دستورهای nslookup و host
دستورهای nslookup و host از ابزارهای کاربردی لینوکس برای بررسی دامنهها، ارسال درخواستهای DNS و دریافت پاسخهای مبتنی بر رکوردهای A، MX، NS و غیره هستند. این مقاله با هدف آشنایی با عملکرد، ساختار خروجی، تفاوتها، سوئیچهای مهم و موارد کاربردی این دو ابزار، مرجع خوبی برای تست و تحلیل تنظیمات دامنهها در سیستمهای لینوکسی است.
arp و arpwatch در لینوکس
ARP (Address Resolution Protocol) پروتکلی برای تبدیل آدرسهای IP به آدرس MAC در شبکههای محلی است. در لینوکس، دستور arp اطلاعات مربوط به این تبدیل را نمایش میدهد. ابزار arpwatch بهعنوان پایشگر ARP، تغییرات و ورود یا خروج آدرسهای MAC جدید را در شبکه ثبت و هشدار میدهد. این مقاله به معرفی دستور arp، کاربرد arpwatch، نصب، اجرا و تحلیل امنیتی آنها میپرداز
nmap در لینوکس
nmap یکی از قدرتمندترین ابزارهای خط فرمان در لینوکس برای اسکن شبکه، بررسی پورتهای باز، شناسایی سرویسهای فعال، تشخیص سیستمعامل (OS detection) و انجام تحلیلهای امنیتی است. این مقاله به معرفی کاربردهای nmap، نحوهٔ نصب، نمونههای اجرایی، سوییچهای مهم، و تحلیل خروجی آن در زمینهٔ عیبیابی، بررسی امنیت و مدیریت شبکه میپردازد
ssh و scp در لینوکس
ssh (Secure Shell) یک پروتکل و ابزار خط فرمان برای اتصال امن به سرورها و سیستمهای راهدور از طریق شبکه است. scp (Secure Copy) نیز ابزار انتقال فایل بر پایهٔ ssh است که امکان کپیکردن فایلها بین ماشینهای محلی و راهدور را بهصورت رمزگذاریشده فراهم میکند. این مقاله به نصب، نحوهٔ اتصال، انتقال فایلها، گزینههای مهم و نکات امنیتی مرتبط با ssh و scp در لینوکس میپردازد
دستور top
دستور top ابزاری تعاملی در لینوکس برای نمایش لحظهای فعالیت پردازشها و مصرف منابع سیستم است. با اجرای این دستور، اطلاعاتی مانند بار پردازنده (CPU)، میزان مصرف حافظه (RAM)، وضعیت فرآیندها و میزان مصرف منابع توسط کاربران بهصورت زنده نمایش داده میشود. در این مقاله، ساختار خروجی، کلیدهای کنترلی، سوئیچهای مهم و نکات کاربری مربوط به top بررسی میگردد.
مانیتورینگ گرافیکی
دستور nload یک ابزار سبک و گرافیکی تحت ترمینال برای مانیتورینگ لحظهای پهنای باند ورودی و خروجی در لینوکس است. با نمایش گرافهای متحرک و مقادیر عددی، این ابزار امکان بررسی روند مصرف، سرعت انتقال داده، و حجم تبادلشده را در یک محیط تعاملی فراهم میکند. این مقاله نحوهٔ نصب، اجرا، گزینههای کلیدی، و کاربردهای عملی nload را مرور میکند.
آشنایی با دستورات فشردهسازی و استخراج فایلها در لینوکس – tar، zstd و unzip
در محیط لینوکس، مدیریت فایلهای فشردهشده یکی از مهارتهای پایهای و ضروری برای کاربران و مدیران سیستم است. ابزارهایی مانند tar، zstd و unzip امکان فشردهسازی، استخراج و انتقال فایلها را با سرعت و دقت بالا فراهم میکنند. این مقاله به بررسی کاربردیترین دستورات در این زمینه میپردازد و نحوه استفاده از آنها را با مثالهای واقعی توضیح میدهد.