دستورات لینوکس برای مدیران سیستم

۱. دستور nslookup چیست؟

nslookup ابزاری خط‌فرمانی برای ارسال درخواست‌های DNS و دریافت پاسخ‌های ساده از سرورهای نام است. گرچه قدیمی‌تر از dig است، هنوز هم در بسیاری از سیستم‌ها و اسکریپت‌ها کاربرد دارد.

۲. نصب nslookup

در اکثر توزیع‌ها در بستهٔ dnsutils یا bind-utils موجود است:

sudo apt install dnsutils

sudo yum install bind-utils

۳. استفادهٔ ساده از nslookup

nslookup example.com

پاسخ شامل آدرس IP و اطلاعات nameserver است.

۴. سوئیچ‌های کاربردی nslookup

• استفاده از DNS خاص:

nslookup example.com 8.8.8.8

• بررسی رکورد MX:

nslookup -query=MX example.com

• بررسی رکورد NS:

nslookup -type=NS example.com

۵. دستور host چیست؟

host ابزاری ساده و سریع برای بررسی رکوردهای DNS به‌شکل خلاصه و مستقیم است. برخلاف nslookup، خروجی host خواناتر و مناسب برای اسکریپت‌ها است.

۶. نصب host

در بیشتر توزیع‌ها در همان بستهٔ dnsutils موجود است:

sudo apt install dnsutils

۷. استفادهٔ پایه‌ای از host

host example.com

خروجی به‌صورت مستقیم IP دامنه را نمایش می‌دهد.

۸. سوئیچ‌های مهم host

• مشخص‌کردن نوع رکورد:

host -t MX example.com

host -t NS example.com

host -t TXT example.com

• ارسال درخواست به DNS خاص:

host example.com 8.8.8.8

• جستجوی معکوس IP:

host 8.8.8.8

۹. تفاوت nslookup با host

ویژگی	nslookup	host
خوانایی خروجی	نسبتاً پیچیده	ساده و مستقیم
پشتیبانی از رکوردهای مختلف	✅	✅
قابل‌استفاده در اسکریپت‌ها	کم‌تر مناسب	مناسب‌تر
ارسال به DNS خاص	✅	✅

۱۰. کاربردهای عملی این دو ابزار

• بررسی وضعیت دامنه و name resolution
• تحلیل رکوردهای ایمیل مانند MX و TXT
• تشخیص اختلال در DNS در سمت کلاینت یا سرور
• ساده‌سازی تست دامنه‌ها در اسکریپت‌ها

۱۱. نتیجه‌گیری

nslookup و host دو ابزار ساده و سریع برای بررسی رکوردهای DNS در لینوکس هستند. گرچه dig امکانات بیشتری دارد، این دو ابزار به‌ویژه برای بررسی‌های پایه، اسکریپت‌نویسی و تحلیل سریع دامنه‌ها کاربرد گسترده‌ای دارند. تسلط بر سوئیچ‌های آن‌ها، بخش مهمی از مهارت مدیریت شبکه در لینوکس است.