لینوکس فایلها و دادههای خود را با ساختار سلسلهمراتبی در قالب درختی منظم سازماندهی میکند. تمامی دایرکتوریها از مسیر / منشأ میگیرند و به شاخههایی تقسیم میشوند که هر کدام نقش خاصی دارند. آشنایی با کاربرد این دایرکتوریها برای مدیریت بهتر سیستم ضروری است.
/ – دایرکتوری ریشهمبدأ همهٔ مسیرهای فایل در لینوکس. تمامی دایرکتوریها و فایلها از این نقطه شروع میشوند.
/bin – برنامههای پایهشامل فایلهای اجرایی حیاتی برای راهاندازی و عملکرد اولیه سیستم مانند ls و cat.
/boot – کرنل و بارگذارحاوی فایلهای مهم بوت، مانند کرنل لینوکس (vmlinuz) و تنظیمات GRUB.
/dev – فایلهای دستگاهلینوکس دستگاههای سختافزاری را بهصورت فایل شناسایی میکند. این دایرکتوری شامل نودهای دستگاه است.
/etc – تنظیمات سیستممحل فایلهای پیکربندی سیستم و اسکریپتهای آغازین. فایلهای مهم:
/etc/passwd – اطلاعات کاربران/etc/fstab – نقاط مانت دستگاهها/etc/crontab – برنامهریزی وظایف دورهای/home – دایرکتوری کاربرانشامل پوشهٔ اختصاصی هر کاربر غیرمدیر؛ مثلاً /home/shahin.
/lib – کتابخانههای اشتراکیحاوی فایلهای کتابخانهای موردنیاز باینریهای داخل /bin و /sbin. مشابه DLL در ویندوز.
/media – دستگاههای جانبی خودکارمحل مانت خودکار دستگاههایی مثل فلش USB یا DVD در سیستمهای مدرن.
/mnt – مانت دستیمحل مانت دستی حافظهها؛ مثلاً:
mount /dev/sdb1 /mnt/opt – نرمافزارهای اختیاریمحل نصب برنامههای جانبی یا تجاری خارج از بستههای رسمی لینوکس.
/proc – اطلاعات زنده کرنلدایرکتوری مجازی حاوی دادههای زنده در مورد کرنل و پردازشها. قابل خواندن توسط ابزارهایی مانند top یا ps.
/root – پوشهٔ مدیر سیستمدایرکتوری خانگی کاربر root؛ مستقل از دایرکتوریهای کاربران عادی در /home.
/sbin – ابزارهای سیستمیشامل ابزارهای حیاتی برای مدیریت مانند shutdown، init و fsck، معمولاً مخصوص مدیر سیستم.
/tmp – فایلهای موقتیمحل فایلهای موقت ایجاد شده توسط برنامهها که معمولاً با راهاندازی مجدد پاک میشوند.
/usr – برنامههای کاربربزرگترین دایرکتوری سیستم، شامل نرمافزارها و منابع عمومی:
/usr/bin – برنامههای اجرایی/usr/lib – کتابخانههای اشتراکی/usr/share – آیکونها، اسناد، فایلهای محلیسازی/var – دادههای متغیرمحل فایلهایی که در طول زمان تغییر میکنند مانند لاگها، پایگاههای داده، و صفهای ایمیل.
/var/log – فایلهای لاگشامل لاگهای سیستم برای مانیتور و عیبیابی؛ مثلاً /var/log/syslog.
ساختار فایل لینوکس با هدف پایداری، امنیت و وضوح طراحی شده است. آشنایی با دایرکتوریهای اصلی به کاربران و مدیران کمک میکند تا راحتتر پیکربندی کنند، فایلها را پیدا کنند، و عملکرد سیستم را زیر نظر بگیرند.