~2 min read • Updated Jul 18, 2025
لینوکس فایلها و دادههای خود را با ساختار سلسلهمراتبی در قالب درختی منظم سازماندهی میکند. تمامی دایرکتوریها از مسیر / منشأ میگیرند و به شاخههایی تقسیم میشوند که هر کدام نقش خاصی دارند. آشنایی با کاربرد این دایرکتوریها برای مدیریت بهتر سیستم ضروری است.
دایرکتوریهای اصلی در لینوکس
/ – دایرکتوری ریشه
مبدأ همهٔ مسیرهای فایل در لینوکس. تمامی دایرکتوریها و فایلها از این نقطه شروع میشوند.
/bin – برنامههای پایه
شامل فایلهای اجرایی حیاتی برای راهاندازی و عملکرد اولیه سیستم مانند ls و cat.
/boot – کرنل و بارگذار
حاوی فایلهای مهم بوت، مانند کرنل لینوکس (vmlinuz) و تنظیمات GRUB.
/dev – فایلهای دستگاه
لینوکس دستگاههای سختافزاری را بهصورت فایل شناسایی میکند. این دایرکتوری شامل نودهای دستگاه است.
/etc – تنظیمات سیستم
محل فایلهای پیکربندی سیستم و اسکریپتهای آغازین. فایلهای مهم:
/etc/passwd– اطلاعات کاربران/etc/fstab– نقاط مانت دستگاهها/etc/crontab– برنامهریزی وظایف دورهای
/home – دایرکتوری کاربران
شامل پوشهٔ اختصاصی هر کاربر غیرمدیر؛ مثلاً /home/shahin.
/lib – کتابخانههای اشتراکی
حاوی فایلهای کتابخانهای موردنیاز باینریهای داخل /bin و /sbin. مشابه DLL در ویندوز.
/media – دستگاههای جانبی خودکار
محل مانت خودکار دستگاههایی مثل فلش USB یا DVD در سیستمهای مدرن.
/mnt – مانت دستی
محل مانت دستی حافظهها؛ مثلاً:
mount /dev/sdb1 /mnt/opt – نرمافزارهای اختیاری
محل نصب برنامههای جانبی یا تجاری خارج از بستههای رسمی لینوکس.
/proc – اطلاعات زنده کرنل
دایرکتوری مجازی حاوی دادههای زنده در مورد کرنل و پردازشها. قابل خواندن توسط ابزارهایی مانند top یا ps.
/root – پوشهٔ مدیر سیستم
دایرکتوری خانگی کاربر root؛ مستقل از دایرکتوریهای کاربران عادی در /home.
/sbin – ابزارهای سیستمی
شامل ابزارهای حیاتی برای مدیریت مانند shutdown، init و fsck، معمولاً مخصوص مدیر سیستم.
/tmp – فایلهای موقتی
محل فایلهای موقت ایجاد شده توسط برنامهها که معمولاً با راهاندازی مجدد پاک میشوند.
/usr – برنامههای کاربر
بزرگترین دایرکتوری سیستم، شامل نرمافزارها و منابع عمومی:
/usr/bin– برنامههای اجرایی/usr/lib– کتابخانههای اشتراکی/usr/share– آیکونها، اسناد، فایلهای محلیسازی
/var – دادههای متغیر
محل فایلهایی که در طول زمان تغییر میکنند مانند لاگها، پایگاههای داده، و صفهای ایمیل.
/var/log – فایلهای لاگ
شامل لاگهای سیستم برای مانیتور و عیبیابی؛ مثلاً /var/log/syslog.
نتیجهگیری
ساختار فایل لینوکس با هدف پایداری، امنیت و وضوح طراحی شده است. آشنایی با دایرکتوریهای اصلی به کاربران و مدیران کمک میکند تا راحتتر پیکربندی کنند، فایلها را پیدا کنند، و عملکرد سیستم را زیر نظر بگیرند.
Written & researched by Dr. Shahin Siami