لینوکس فایلها و دادههای خود را با ساختار سلسلهمراتبی در قالب درختی منظم سازماندهی میکند. تمامی دایرکتوریها از مسیر /
منشأ میگیرند و به شاخههایی تقسیم میشوند که هر کدام نقش خاصی دارند. آشنایی با کاربرد این دایرکتوریها برای مدیریت بهتر سیستم ضروری است.
/
– دایرکتوری ریشهمبدأ همهٔ مسیرهای فایل در لینوکس. تمامی دایرکتوریها و فایلها از این نقطه شروع میشوند.
/bin
– برنامههای پایهشامل فایلهای اجرایی حیاتی برای راهاندازی و عملکرد اولیه سیستم مانند ls
و cat
.
/boot
– کرنل و بارگذارحاوی فایلهای مهم بوت، مانند کرنل لینوکس (vmlinuz
) و تنظیمات GRUB.
/dev
– فایلهای دستگاهلینوکس دستگاههای سختافزاری را بهصورت فایل شناسایی میکند. این دایرکتوری شامل نودهای دستگاه است.
/etc
– تنظیمات سیستممحل فایلهای پیکربندی سیستم و اسکریپتهای آغازین. فایلهای مهم:
/etc/passwd
– اطلاعات کاربران/etc/fstab
– نقاط مانت دستگاهها/etc/crontab
– برنامهریزی وظایف دورهای/home
– دایرکتوری کاربرانشامل پوشهٔ اختصاصی هر کاربر غیرمدیر؛ مثلاً /home/shahin
.
/lib
– کتابخانههای اشتراکیحاوی فایلهای کتابخانهای موردنیاز باینریهای داخل /bin
و /sbin
. مشابه DLL در ویندوز.
/media
– دستگاههای جانبی خودکارمحل مانت خودکار دستگاههایی مثل فلش USB یا DVD در سیستمهای مدرن.
/mnt
– مانت دستیمحل مانت دستی حافظهها؛ مثلاً:
mount /dev/sdb1 /mnt
/opt
– نرمافزارهای اختیاریمحل نصب برنامههای جانبی یا تجاری خارج از بستههای رسمی لینوکس.
/proc
– اطلاعات زنده کرنلدایرکتوری مجازی حاوی دادههای زنده در مورد کرنل و پردازشها. قابل خواندن توسط ابزارهایی مانند top
یا ps
.
/root
– پوشهٔ مدیر سیستمدایرکتوری خانگی کاربر root؛ مستقل از دایرکتوریهای کاربران عادی در /home
.
/sbin
– ابزارهای سیستمیشامل ابزارهای حیاتی برای مدیریت مانند shutdown
، init
و fsck
، معمولاً مخصوص مدیر سیستم.
/tmp
– فایلهای موقتیمحل فایلهای موقت ایجاد شده توسط برنامهها که معمولاً با راهاندازی مجدد پاک میشوند.
/usr
– برنامههای کاربربزرگترین دایرکتوری سیستم، شامل نرمافزارها و منابع عمومی:
/usr/bin
– برنامههای اجرایی/usr/lib
– کتابخانههای اشتراکی/usr/share
– آیکونها، اسناد، فایلهای محلیسازی/var
– دادههای متغیرمحل فایلهایی که در طول زمان تغییر میکنند مانند لاگها، پایگاههای داده، و صفهای ایمیل.
/var/log
– فایلهای لاگشامل لاگهای سیستم برای مانیتور و عیبیابی؛ مثلاً /var/log/syslog
.
ساختار فایل لینوکس با هدف پایداری، امنیت و وضوح طراحی شده است. آشنایی با دایرکتوریهای اصلی به کاربران و مدیران کمک میکند تا راحتتر پیکربندی کنند، فایلها را پیدا کنند، و عملکرد سیستم را زیر نظر بگیرند.