درک معماری شبکه‌های کامپیوتری و آدرس‌دهی

1. معماری شبکه‌های کامپیوتری

معماری شبکه چارچوبی جامع است که توپولوژی‌های فیزیکی و منطقی، اجزای شبکه، پروتکل‌های ارتباطی و اصول عملیاتی را در بر می‌گیرد. این معماری امکان ارتباط کامپیوترها را بر اساس الگوی درخواست و پاسخ فراهم می‌کند. دو معماری رایج شبکه شامل همتا به همتا (P2P) و کلاینت/سرور هستند.

شبکه همتا به همتا (P2P)

در شبکه P2P میزبان‌ها نقش‌های از پیش تعیین‌شده ندارند و بسته به فعالیت جاری، نقش کلاینت یا سرور را ایفا می‌کنند. برای مثال، اگر PC1 از PC2 درخواست کند، PC1 کلاینت و PC2 سرور است. این مدل برابری میان میزبان‌ها را نشان می‌دهد.

شبکه کلاینت/سرور

در معماری کلاینت/سرور نقش‌ها مشخص هستند: کلاینت‌ها درخواست می‌دهند و سرورها خدمات ارائه می‌کنند. این ساختار در محیط‌های سازمانی رایج است و مقیاس‌پذیری و قابلیت اطمینان بالایی دارد.

2. آدرس‌دهی IP و زیرشبکه‌بندی

هر دستگاه برای ارتباط در شبکه نیاز به یک آدرس IP دارد که مانند آدرس پستی عمل می‌کند. زیرشبکه‌بندی شبکه‌های بزرگ را به بخش‌های کوچک‌تر تقسیم می‌کند و امنیت و کارایی را افزایش می‌دهد.

IPv4

IPv4 شامل آدرس‌های 32 بیتی است که در چهار بخش جدا شده با نقطه نمایش داده می‌شوند (مانند 192.168.1.1). این آدرس‌ها به کلاس‌های A، B، C، D و E تقسیم می‌شوند.

// مثال IPv4
192.168.1.1

IPv6

IPv6 برای رفع محدودیت‌های IPv4 طراحی شد و از آدرس‌های 128 بیتی استفاده می‌کند. این آدرس‌ها در قالب هگزادسیمال و با علامت دو نقطه جدا می‌شوند (مانند 2001:0DB8:85A3:0000:0000:8A2E:0370:7334). IPv6 ویژگی‌هایی مانند پیکربندی خودکار و امنیت داخلی با IPsec دارد.

3. زیرشبکه‌بندی IPv4

زیرشبکه‌بندی شبکه‌های بزرگ را به بخش‌های کوچک‌تر تقسیم می‌کند. ماسک زیرشبکه برای تعیین محدوده شبکه و میزبان‌ها استفاده می‌شود. برای مثال:

• کلاس A: 255.0.0.0
• کلاس B: 255.255.0.0
• کلاس C: 255.255.255.0

4. شناخت سرور

Windows Server از یک فایل‌سرور ساده به یک سیستم‌عامل قدرتمند برای مدیریت شبکه‌های پیچیده تکامل یافته است. این سرور نقش‌های مختلفی مانند کنترل‌کننده دامنه، وب‌سرور، پرینت‌سرور و فایل‌سرور دارد و بستری برای اجرای برنامه‌های سازمانی مانند Exchange، SQL Server و SharePoint فراهم می‌کند.

سخت‌افزار و نرم‌افزار سرور

سرورها نیازمند سخت‌افزار قدرتمند هستند تا خدمات شبکه را به‌طور مداوم ارائه دهند. اجزای کلیدی شامل:

• CPU: پردازنده 64 بیتی برای پردازش داده‌ها.
• RAM: حافظه کاری برای اجرای همزمان برنامه‌ها.
• دیسک‌ها: SSD برای سرعت بالا و HDD برای ظرفیت زیاد.
• رابط شبکه: اتصال به LAN و اینترنت با سرعت بالا.

اندازه و فرم‌فاکتور سرورها

سرورها در فرم‌فاکتورهای مختلف عرضه می‌شوند:

• Rack-mount: سرورهایی که در رک نصب می‌شوند و برای مراکز داده مناسب هستند.
• Tower: سرورهای ایستاده مشابه کیس کامپیوتر.
• Blade: سرورهای فشرده برای محیط‌های با تراکم بالا.

5. جمع‌بندی

معماری شبکه، آدرس‌دهی IP، زیرشبکه‌بندی و شناخت سخت‌افزار سرور پایه‌های مدیریت Windows Server 2025 هستند. درک این مفاهیم به مدیران کمک می‌کند تا شبکه‌ها را ایمن، مقیاس‌پذیر و کارآمد طراحی و مدیریت کنند.