نوشتن اولین اسکریپت شِل در لینوکس

۱. مقدمه

اسکریپت‌نویسی شِل ترکیبی از ابزارهای خط فرمان است که در قالب فایل متنی اجرا می‌شود. این روش به کاربران لینوکس اجازه می‌دهد وظایف پیچیده را اتومات کرده و بهره‌وری خود را افزایش دهند.

۲. اسکریپت شِل چیست؟

اسکریپت شِل یک فایل متنی است که شامل مجموعه‌ای از دستورات ترمینال است. شِل‌هایی مانند Bash این دستورات را همانند دستور مستقیم کاربر اجرا می‌کنند.

۳. مراحل ساخت اسکریپت

نوشتن اسکریپت: با ویرایش‌گرهایی مثل vim یا gedit فایل را ایجاد کنید
اجرایی‌کردن فایل: با chmod دسترسی اجرا را اعمال کنید
قرار دادن در مسیر: فایل را در دایرکتوری‌ای داخل متغیر PATH قرار دهید

۴. ساخت اسکریپت "سلام دنیا"

مرحله اول: نوشتن فایل

#!/bin/bash
# این اولین اسکریپت ماست
echo 'سلام دنیا!'

شِبَنگ: خط اول تعیین می‌کند که Bash اسکریپت را اجرا کند
توضیحات: خطوط آغازشده با # نادیده گرفته می‌شوند اما برای توضیح مفیدند
دستور: echo برای چاپ متن در ترمینال استفاده می‌شود

مرحله دوم: اجرایی‌کردن اسکریپت

chmod 755 hello_world

دسترسی 755 اجازه اجرا برای همه را فراهم می‌کند؛ از 700 برای اسکریپت‌های خصوصی استفاده کنید.

مرحله سوم: قرار دادن در مسیر

mkdir ~/bin
mv hello_world ~/bin

اگر ~/bin در متغیر $PATH نیست، آن را با ویرایش ~/.bashrc اضافه کنید:

export PATH=~/bin:"$PATH"
. ~/.bashrc

۵. اجرای اسکریپت

اگر ~/bin در PATH باشد:

hello_world

در غیر این‌صورت:

./hello_world

۶. بهترین مکان برای ذخیرهٔ اسکریپت‌ها

استفادهٔ شخصی: ~/bin
استفادهٔ سراسری: /usr/local/bin یا /usr/local/sbin
اجتناب از: /bin یا /usr/bin که برای برنامه‌های توزیع نگهداری می‌شوند

۷. بهبود خوانایی اسکریپت

استفاده از گزینه‌های بلند: مثل ls --all --directory
شکستن خطوط طولانی با بک‌اسلش:

find playground \
  \( -type f -not -perm 0600 -exec chmod 0600 '{}' ';' \) \
  -or \
  \( -type d -not -perm 0700 -exec chmod 0700 '{}' ';' \)

۸. پیکربندی vim برای اسکریپت‌نویسی

در ~/.vimrc وارد کنید:

syntax on
set hlsearch
set tabstop=4
set autoindent

رنگ‌بندی نحوی: اجزای مختلف اسکریپت را متمایز می‌کند
تنظیم فاصلهٔ تب: برای خوانایی بهتر خطوط
تورفتگی خودکار: کمک به ساختاردهی منظم اسکریپت

۹. نتیجه‌گیری

اسکریپت‌نویسی شِل راهی ساده و مؤثر برای اتومات‌سازی وظایف لینوکسی است. با نوشتن اسکریپت «سلام دنیا»، اجرای آن و رعایت اصول قالب‌بندی، کاربران می‌توانند مهارت‌های ارزشمندی برای مدیریت سیستم کسب کنند و راهی روشن برای پیشرفت حرفه‌ای در لینوکس آغاز نمایند.