IP و دستور ip در لینوکس

۱. آدرس IP در لینوکس

IP (مخفف Internet Protocol) آدرسی یکتا است که یک دستگاه برای ارتباط در شبکه از آن استفاده می‌کند. در لینوکس، آدرس IP برای اتصال به اینترنت، شبکه‌های داخلی، سرور و تنظیمات امنیتی ضروری است.

IPv4: ساختار چهار عدد بین ۰ تا ۲۵۵ (مثل 192.168.1.1)
IPv6: ساختار هشت بلوک هگزادسیمال برای رفع محدودیت آدرس‌دهی

۲. دستور ip چیست؟

دستور ip ابزاری مدرن و جایگزین برای ifconfig است که در مدیریت رابط‌های شبکه، آدرس‌های IP، مسیرها، و وضعیت اتصال استفاده می‌شود.

ip addr

ip link

ip route

۳. نصب ifconfig (در صورت نیاز)

دستور قدیمی ifconfig در بسته net-tools قرار دارد. برای نصب آن:

sudo apt install net-tools      # Debian / Ubuntu

sudo yum install net-tools      # CentOS / RHEL

۴. مقایسه ifconfig و ip

ویژگی	ifconfig	ip
نمایش آدرس IP	`ifconfig`	`ip addr`
مدرن و قابل توسعه	❌	✅
فعال‌سازی یا غیرفعال‌سازی رابط	`ifconfig eth0 down`	`ip link set eth0 down`
نمایش مسیرها (routes)	`route -n`	`ip route`

۵. دستور ip با سوییچ‌های کاربردی

نمایش همه آدرس‌ها:
```
ip addr show
```
نمایش فقط IPv4:
```
ip -4 addr show
```
نمایش فقط IPv6:
```
ip -6 addr show
```
نمایش مسیرهای شبکه:
```
ip route show
```
بررسی وضعیت کارت شبکه:
```
ip link show
```

۶. مشاهده IP با hostname

برای دریافت IP میزبان:

hostname -I

۷. تغییر موقت آدرس IP

مثال برای تنظیم دستی IPv4 برای eth0:

sudo ip addr add 192.168.1.10/24 dev eth0

sudo ip link set eth0 up

۸. نکات امنیتی و کاربردها

آدرس‌های IP خصوصی (مثل 192.168.x.x) برای شبکه‌های محلی استفاده می‌شوند
IP عمومی با NAT یا فایروال مدیریت می‌شود
در تنظیم DHCP یا VPN باید به مسیرها و آدرس‌ها دقت شود

۹. نتیجه‌گیری

آشنایی با آدرس IP و دستور ip بخش مهمی از مدیریت شبکه در لینوکس است. با ابزارهای خط فرمان مانند ip addr، ip route و ip link می‌توان به‌راحتی وضعیت اتصال، پیکربندی‌های شبکه، و تغییرات موقت یا دائم را مدیریت کرد. یادگیری این دستورها پایهٔ مهارت‌های حرفه‌ای شبکه در لینوکس است.