تحلیل مسیر و تاخیر شبکه با دستور mtr

۱. دستور mtr چیست؟

دستور mtr (مخفف My Traceroute) ابزاری تعاملی در لینوکس است که عملکرد ping و traceroute را ترکیب کرده و به‌صورت زنده اطلاعاتی دربارهٔ مسیر انتقال بسته‌ها و وضعیت اتصال هر گره فراهم می‌کند.

۲. نصب mtr در لینوکس

بسته به نوع توزیع لینوکس، نصب از طریق مدیر بسته:

sudo apt install mtr         # Ubuntu / Debian

sudo yum install mtr         # CentOS / RHEL

sudo pacman -S mtr           # Arch Linux

۳. نحوهٔ اجرای پایه‌ای

برای اجرای traceroute تعاملی:

mtr google.com

برای اجرای در حالت ICMP (مشابه ping):

mtr -e google.com

۴. ساختار خروجی mtr

خروجی mtr شامل ستون‌هایی مانند:

Host: نام یا IP گره
Loss%: درصد بسته‌های از‌دست‌رفته
Last / Avg / Best / Worst: زمان پاسخ (ms)
StDev: انحراف معیار پاسخ‌ها

نمونه:


Host            Loss%   Snt   Last   Avg  Best  Wrst StDev
192.168.1.1     0%      10    1.1    1.2   1.1   1.3   0.1
10.0.0.1        0%      10    3.4    3.3   3.1   3.5   0.2
...

۵. سوئیچ‌های مهم mtr

سوئیچ	توضیح	مثال
-n	عدم تبدیل IP به نام دامنه	`mtr -n 8.8.8.8`
-r	اجرای غیرتعاملی و خروجی قابل ذخیره	`mtr -r -c 10 google.com`
-c NUM	تعداد بسته‌ها	`mtr -c 20 8.8.8.8`
-e	استفاده از ICMP به‌جای UDP	`mtr -e google.com`
-b	نمایش آدرس IP همراه با نام گره	`mtr -b google.com`
-o	سفارشی‌سازی ستون‌ها	`mtr -o "LRS" google.com`

۶. ذخیرهٔ خروجی در فایل

برای ذخیرهٔ خروجی غیرتعاملی در فایل متن:

mtr -r -c 15 google.com > mtr_report.txt

۷. مقایسه mtr با traceroute و ping

ویژگی	ping	traceroute	mtr
تحلیل مسیر	❌	✅	✅
نمایش تعاملی	❌	❌	✅
نمایش تاخیر و از‌دست‌دادن بسته	✅	❌	✅
پروتکل	ICMP	UDP / ICMP	UDP / ICMP

۸. نکات امنیتی و محدودیت‌ها

نیاز به سطح دسترسی root برای تحلیل برخی مسیرها
برخی روترها بسته‌های ICMP را فیلتر می‌کنند
استفادهٔ بیش‌از‌حد ممکن است موجب محدود شدن از سوی سرور مقصد شود

۹. نتیجه‌گیری

mtr ابزاری دقیق، تعاملی و قابل سفارشی‌سازی برای بررسی مسیرهای شبکه و تأخیر گره‌هاست. با ترکیب اطلاعات `ping` و `traceroute`، این ابزار برای عیب‌یابی حرفه‌ای شبکه، مانیتورینگ پایداری، و تحلیل مسیرهای بین‌المللی کاربرد دارد. یادگیری ساختار خروجی و استفاده از سوئیچ‌های مناسب، mtr را به یکی از ابزارهای اصلی مهندسین شبکه تبدیل می‌کند.