مفاهیم، انواع و معماری‌های شبکه‌های کامپیوتری

۱. ویژگی‌های پایه شبکه‌های بی‌سیم

• انتقال Half-Duplex: از یک فرکانس مشترک برای ارسال و دریافت استفاده می‌شود
• تأثیر محیطی: موانعی مثل دیوار و آب باعث کاهش سیگنال می‌شوند
• فرکانس بالاتر → نرخ داده بیشتر، برد کمتر | فرکانس پایین‌تر → برد بیشتر، نرخ داده کمتر

۲. نهادهای استانداردسازی بی‌سیم

سازمان	وظیفه
IEEE	توسعه استانداردهای عملیاتی
FCC	تنظیم بی‌سیم در آمریکا
ETSI	استانداردهای اروپایی
Wi-Fi Alliance	تضمین قابلیت همکاری دستگاه‌ها
WLANA	آموزش و آگاهی کاربران

۳. استانداردهای IEEE 802.11

استاندارد	سال	فرکانس	نرخ داده
802.11b	1999	2.4 GHz	11 Mbps
802.11a	1999	5 GHz	54 Mbps
802.11g	2003	2.4 GHz	54 Mbps
802.11n	2010	2.4/5 GHz	تا 300 Mbps
802.11ac	2013	5 GHz	تا 1 Gbps
802.11ax	2021	2.4/5/6 GHz	تا 9.6 Gbps

۴. مقایسه Wi-Fi 5 و Wi-Fi 6

پارامتر	Wi-Fi 5	Wi-Fi 6
فرکانس	5 GHz	2.4/5/6 GHz
پهنای کانال	تا 160 MHz	تا 160 MHz
نرخ داده	تا 3.5 Gbps	تا 9.6 Gbps
مدولاسیون	256-QAM	1024-QAM
کاربران	4	8

۵. فناوری‌های سلولی

فناوری	پهنای باند	استاندارد
3G	2 Mbps	WCDMA, CDMA-2000
4G/LTE	200–1000 Mbps	LTE, WiMAX
5G	تا 10 Gbps	mmWave, MIMO

۶. اجزای شبکه بی‌سیم

• WAP: اتصال دستگاه‌های بی‌سیم به LAN کابلی
• NIC: رابط بی‌سیم داخلی یا USB
• آنتن‌ها:
• Omni-directional: پوشش 360 درجه
• Yagi: جهت‌دار با برد بالا

۷. روش‌های نصب WLAN

• Ad Hoc: ارتباط مستقیم بین دستگاه‌ها
• Infrastructure: استفاده از AP برای اتصال به شبکه کابلی

۸. کنترلرهای بی‌سیم و مدیریت AP

• Thick AP: مدیریت مستقل
• Thin AP: مدیریت توسط WLC با CAPWAP
• VLAN Pooling: کاهش دامنه پخش

۹. آنتن‌ها و واحد اندازه‌گیری

dBi: نسبت به آنتن ایزوتروپیک  
dBd: نسبت به دی‌پول  
dBd = dBi - 2.2  
مثال:  
Yagi 7 dBd → معادل 9.2 dBi  
Omni 4.8 dBd → معادل 7 dBi

۱۰. بررسی سایت (Site Survey)

• جمع‌آوری نیازمندی‌ها
• شناسایی موانع و فاصله‌های مناسب
• استفاده از ابزارهای مانند Ekahau یا AirMagnet
• تنظیم قدرت، کانال و آنتن‌ها در طبقات مختلف

۱۱. امنیت بی‌سیم

تهدیدات:

• Rogue AP
• Ad Hoc بدون کنترل
• حملات DoS یا جمع‌آوری غیرفعال فریم‌ها

مکانیزم‌های دفاعی:

• WLC با CAPWAP
• Deauthentication Frames
• MFP (Management Frame Protection)
• IDS/IPS بی‌سیم

انواع امنیت:

• Open Access: بدون رمز
• WEP: رمزنگاری ضعیف (ناامن)
• WPA: با TKIP
• WPA2: با AES-CCMP (توصیه‌شده)
• MAC Filtering: قابل جعل اما کنترل سطحی
• PSK: رمز عبور مشترک بین AP و کلاینت